Khi nghe tin, thậm chí tận mắt nhìn thấy người thân, bạn bè gặp bệnh tật hiểm nghèo, tử nạn... Chúng ta có chung phản ứng đau thương – phản ứng Grief. Vậy đó là phản ứng như nào? Có mấy loại, làm sao để đối phó?
Thế nào gọi là phản ứng đau thương?
Đau thương (grief) là phản ứng tự nhiên khi bạn mất đi người nào đó hoặc điều gì quan trọng. Bạn sẽ có nhiều xúc cảm, như buồn hoặc cô đơn. Và bạn có thể trải nghiệm điều này bởi nhiều hoàn cảnh khác nhau như: mất người thân thiết, kết thúc một mối quan hệ, mất việc hay mất thú cưng,.... Những thay đổi khác trong cuộc sống, như bệnh mạn tính, nan y hoặc chuyển đến nơi ở mới, cũng có thể dẫn đến phản ứng đau thương.
Mỗi người đều phải trải qua phản ứng đau thương theo mỗi cách khác nhau. Nhưng nếu hiểu được cảm xúc của bản thân, tự chăm sóc mình và tìm sự giúp đỡ, bạn sẽ được chữa lành.
Phản ứng đau thương có những giai đoạn nào?
Cảm xúc của bạn có thể đi qua nhiều giai đoạn trước khi bạn đi đến chấp nhận nỗi mất mát của mình. Bạn không thể kiểm soát quá trình này, nhưng sẽ tốt khi hiểu được căn nguyên phía sau những cảm xúc của bản thân. Tất cả mọi người đều phải trải qua phản ứng đau thương theo những cách khác nhau. Dù không được xem là cách lý tưởng khi nghĩ về phản ứng đau thương, có thể bạn đã từng nghe nói đến các giai đoạn của phản ứng đau thương như sau:
- Phủ nhận: Khi lần đầu tiên nhận được tin về sự mất mát, sẽ là bình thường khi nghĩ rằng, "Điều đó không xảy ra". Bạn có thể thấy bị sốc hoặc như chết lặng. Đây là phản ứng nhất thời khi phải đối diện với cảm xúc mãnh liệt đột ngột ập đến.
- Giận dữ: Khi hiện thực xảy đến, bạn phải đối mặt với nỗi đau mất mát. Có thể bạn sẽ cảm thấy tuyệt vọng và vô dụng. Những cảm xúc này sau đó chuyển thành sự giận dữ. Bạn trút giận lên người khác, lên trời cao, hay lên cuộc đời.
- Mặc cả: Trong giai đoạn này, bạn lặp đi lặp lại những gì mình có thể làm để ngăn không cho sự mất mát xảy ra. Những suy nghĩ thường thấy là "Giá như…" và "Giả sử…" Bạn cũng có thể cố ngã giá với một sức mạnh trên cao.
- Trầm cảm: Nỗi buồn kéo đến khi bạn bắt đầu hiểu được sự mất mát và những hệ lụy của nó lên cuộc sống của mình. Dấu hiệu trầm cảm gồm khóc, các vấn đề liên quan đến giấc ngủ, và giảm cảm giác ngon miệng. Bạn cũng có thể cảm thấy bất lực, hối tiếc, và cô đơn. Thậm chí tự đổ lỗi cho bản thân.
- Chấp nhận: Ở giai đoạn cuối của phản ứng đau thương, bạn chấp nhận hiện thực. Đó là điều không thể khác được. Dù vẫn còn buồn, bạn có thể bắt đầu hướng về phía trước.
Làm thế nào để "chữa lành"?
Diễn tiến nỗi đau của bạn tùy thuộc vào nhiều thứ, như tính cách, tuổi tác, niềm tin và mạng lưới hỗ trợ. Theo thời gian, nỗi buồn sẽ vơi đi. Bạn sẽ có thể trở lại cuộc sống thường ngày của mình. Những cách sau để giúp bạn đạt được sự chấp nhận nỗi mất mát và bắt đầu được chữa lành:
- Dành thời gian cho bản thân. Chấp nhận những cảm xúc của mình và biết rằng phản ứng đau thương là một quá trình.
- Tâm sự, thổ lộ với người khác. Hãy dành thời gian với bạn bè và gia đình. Đừng tự cô lập mình.
- Chăm sóc bản thân. Tập thể dục đều đặn, ăn uống điều độ, và ngủ đủ để giữ sức khỏe tốt và có nhiều năng lượng
- Tìm về những sở thích. Trở lại những hoạt động làm bạn vui.
- Tham gia nhóm hỗ trợ. Trò chuyện với những người cùng có phản ứng đau thương. Điều này có thể giúp bạn được kết nối, động viên và học được cách vượt qua.
- Đừng chôn cảm xúc của mình bằng ma túy, rượu, đồ ăn, hay thậm chí là công việc. Chúng có thể dẫn đến tình trạng nghiện, trầm cảm, lo âu, hay thậm chí suy sụp và khiến bạn càng tồi tệ hơn.
